Η θεωρητική κατασκευή που χρησιμοποιεί ο Λένιν για την ανάλυση της ιστορικής συγκυρίας είναι μεταφορά της θεωρίας του πολέμου του Κλαούζεβιτς στο πεδίο της θεωρίας της πολιτικής, και επομένως μεταφορά της τέχνης του πολέμου στην πολιτική πρακτική. Αυτή την θεωρητική κατασκευή, που αντιλαμβάνεται την κοινωνία ως τόπο ταξικού ανταγωνισμού που προσομοιάζει με τον πόλεμο, την εφαρμόζει ο Λένιν σε μια «πρώτη ύλη», που είναι τα στοιχεία της ιστορικής συγκυρίας. Αντιλαμβάνεται δε ως συγκυρία την ταυτόχρονη παρουσία, τον συνδυασμό, την σύζευξη στοιχείων της παρούσας ιστορικής στιγμής.

Ο κομμουνισμός είναι μια ιστορική τάση. Υπάρχει δηλαδή ως δυνατότητα η οποία ελλοχεύει στα διάκενα που αφήνει η κυριαρχία του καπιταλισμού, ως ακατάπαυστη δυνατότητα που εάν ενεργοποιηθεί μπορεί να διεκδικήσει, σε ασυμβίβαστη αντιπαλότητα με τον καπιταλισμό, την πρωτοκαθεδρία στον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής, της οικονομίας και της κοινωνίας.

Η εκλογική επιτυχία των ενωτικών δημοτικών σχημάτων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη δείχνει τις δυνατότητες. Ταυτόχρονα όμως, θα ήταν αυταπάτη να πιστέψουμε ότι αυτές οι δυνατότητες θα παραμένουν επ’ αόριστον: Ισχύει κι εδώ το «Χθες ήταν νωρίς, αύριο ίσως είναι αργά». Τώρα υπάρχει ο συνδυασμός παραγόντων που καθιστά τη συγκυρία ευκαιρία – σύντομα, δεν ξέρουμε πόσο, η ευκαιρία θα πάψει να υπάρχει.

Έχουμε μια «εμπόλεμη Δεξιά» που συσπειρώνει πλέον, κάτω από την ηγεμονική ομπρέλα του νέου αυταρχικού κράτους, τον λαό της, τον λαό της Δεξιάς, σε σχηματισμούς ταξικής μάχης. Απέναντι δε σε αυτούς τους σχηματισμούς μάχης της αστικής τάξης, αντιπαρατάχθηκαν τα νεροπίστολα του Σύριζα και του Μερα25, που παρουσίασαν σύνολο μέτρων και παρεμβάσεων υπό την μορφή «λίθων, πλίνθων, ξύλων ατάκτως ερριμμένων», τα οποία δεν συνιστούν πρόγραμμα ικανό να συγκροτήσει εν δυνάμει κοινωνικό συνασπισμό εξουσίας, άρα και σχηματισμούς πολιτικής μάχης. Υπό την οπτική γωνία που μας προσφέρει η μαρξιστική θεωρητική παράδοση για την σχέση των κοινωνικών τάξεων με την εξουσία, η πανωλεθρία του Σύριζα και του Μερα25 εμφανίζεται ως το φυσικό αποτέλεσμα της ανυπαρξίας των σχέσεών τους με κοινωνικές τάξεις, μερίδες τάξεων και κοινωνικές ομάδες, και της ανικανότητάς τους να διατυπώσουν πρόγραμμα που συγκροτεί ταξικές συμμαχίες.