Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο ZU-HADERECH (Αυτός είναι ο δρόμος) του Ισραηλινού Κομμουνιστικού Κόμματος, αριθ. 47, στις 6 Δεκεμβρίου 2023, (https://zoha.org.il/125861/, 07.12.2023)
Η Χαμάς “πέτυχε” και το αποτέλεσμα είναι η καταστροφή της Γάζας. Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας απομονωμένα από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, όπως είναι αδύνατο να κατανοήσουμε την επίθεση της Χαμάς χωρίς τη σύνδεσή της με την κατοχή και την καταπίεση των εδαφών. Αυτό το άρθρο δεν προσπαθεί να δημιουργήσει μια ηθική συμμετρία μεταξύ των δύο πλευρών- προσπαθεί να δώσει νόημα σε αυτό που συνέβη. Σε αυτή τη σύγκρουση υπάρχει ένας κατακτητής, οι κατεχόμενοι και μια αιτιώδης αλυσίδα: η κατοχή οδηγεί στην αντίσταση και η αντίσταση οδηγεί στην καταπίεση. Αυτή είναι η βασική εσωτερική λογική της κοινωνίας των εποίκων. Κάθε προσπάθεια να αγνοηθούν αυτά τα δίδυμα στοιχεία καθιστά τη συζήτηση μονόπλευρη. Στον πόλεμο του 2023 στη Γάζα, σαφώς ανήθικα εγκλήματα πολέμου διαπράχθηκαν και διαπράττονται και από τις δύο πλευρές.
Δεν είναι όλες οι ιστορίες τρόμου αληθινές – αλλά οι περισσότερες από αυτές συνέβησαν.
Η βάση ενός διαλόγου – όχι μόνο μεταξύ αυτών που συμφωνούν – πρέπει να είναι ότι η δολοφονία παιδιών, για παράδειγμα, είναι έγκλημα πολέμου είτε διαπράττεται στα χωριά του Ισραήλ είτε στη Λωρίδα της Γάζας. Οι νόμοι του πολέμου δεσμεύουν τους πάντες- δεν ακυρώνονται ούτε αναβάλλονται, ακόμη και σε έναν δίκαιο πόλεμο. Επιπλέον, ένας “δίκαιος πόλεμος” δεν καθιστά δίκαιες όλες τις πράξεις αυτού του πολέμου. Ο όρος “εγκλήματα πολέμου” ισχύει για τη σφαγή του Deir Yassin, του Kufer Qasim, της Sabra και της Shatila ή της Hawara, αλλά και για τις σφαγές των αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου, των μαθητών στο Ma’alot και τη σφαγή στο Nahal-Oz και στο Be’eri. Και οι δύο πλευρές διέπραξαν εγκλήματα πολέμου και είναι καθήκον μας να τα παραδεχτούμε και να τα καταπολεμήσουμε.
Διπλασιασμός του αριθμού των προσφύγων σε σχέση με το 1948
Από τις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ έχει βυθιστεί στο πένθος και ο εβραϊκο-ισραηλινός χρόνος έχει σταματήσει. Εδώ και δύο μήνες, το Ισραήλ ζει σε έναν αέναο βρόγχο του “Μαύρου Σαββάτου” της 7/10 και λέει στον εαυτό του την ατέλειωτη ιστορία ξανά και ξανά. Είναι αλήθεια ότι αυτό που συνέβη στις 7 Οκτωβρίου είναι ένα πολύπλοκο παζλ και το πλήρες νόημά του ξεδιπλώνεται αργά: η γνώση της ασφάλειας τις αποτυχίες, την καταστροφή, τα θύματα, τους απαχθέντες. Αλλά αυτή δεν είναι η συνολική εικόνα.
Τα ηγεμονικά μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιούν το τραυματικό γεγονός για να νομιμοποιήσουν έναν πόλεμο εκδίκησης και να δικαιολογήσουν την παράταση του πολέμου χωρίς έναν εφικτό στόχο (τι εννοούν με την “εξάλειψη της Χαμάς”;). Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, αδυνατεί να περιγράψει την “επόμενη μέρα”. Η ισραηλινή κυβέρνηση πολεμά για αδήλωτους στόχους που δεν έχουν καμία εσωτερική ή διεθνή νομιμοποίηση. Η 7η Οκτωβρίου χρησιμοποιείται για την ενεργοποίηση της μεσσιανικής – οικιστικής – φασιστικής ατζέντας της προσάρτησης εδαφών και της απέλασης των κατοίκων τους. Η μεταφορά από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας απομάκρυνε από τα σπίτια τους, μέχρι σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 1,8 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας (85% του πληθυσμού της Γάζας!) οι οποίοι είναι πλέον πρόσφυγες: σχεδόν διπλάσιος αριθμός προσφύγων από τον πόλεμο του 1948. Και αυτό δεν είναι το τέλος της μεταφοράς, ο νότος της Λωρίδας της Γάζας απειλείται επίσης με απέλαση. Η 7η Οκτωβρίου γίνεται η δικαιολογία για την εξάλειψη της Λωρίδας της Γάζας, των κατοίκων και των κτιρίων της. Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς νερό, χωρίς αποχετεύσεις, χωρίς σχολεία, πανεπιστήμια και νοσοκομεία, δεν θα είναι δυνατόν να επιστρέψουν οι κάτοικοι ή να κρατηθούν όσοι παραμένουν στα σπίτια τους.
244 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στη Δυτική Όχθη
Τα γεγονότα γύρω από τη Γάζα βοηθούν επίσης στην κατήχηση των εβραϊκών μυαλών: τροφοδοτώντας υστερικά συναισθήματα φόβου, μίσους και εκδίκησης, τα οποία δικαιολογούν “ένα όπλο για κάθε πολίτη” (σύνθημα της ακροδεξιάς) και έναν στρατό που “εξουδετερώνει” (ένας ευφημισμός που σημαίνει αδιάκριτη εξόντωση) υπόπτους χωρίς σύλληψη ή δίκη. Η 7η Οκτωβρίου είναι η δικαιολογία για ένοπλες πολιτοφυλακές που ονομάζονται “μονάδες επαγρύπνησης”, οι οποίες θα περιπολούν σε κάθε γειτονιά, χώρο εργασίας ή σχολείο και θα προκαλούν φόβο και “σκιά” (αναφορά στον αρχηγό φασιστικής συμμορίας). Ο πόλεμος είναι η δικαιολογία για την απόλυση των Αράβων εργαζομένων από τις δουλειές τους, την εκδίωξή τους από τις φοιτητικές εστίες και την άρνηση των πολιτικών δικαιωμάτων: τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, της οργάνωσης και της διαμαρτυρίας, τη λογοκρισία και το κλείσιμο των εφημερίδων.
Ο πόλεμος έβγαλε από τη δημόσια ατζέντα τις μαζικές ενδοαραβικές δολοφονίες. Οι δολοφονίες συνεχίζονται, αλλά δεν συζητιούνται στα μέσα ενημέρωσης και δεν κάνουμε τίποτα για να τις εξαλείψουμε γιατί… τώρα είναι πόλεμος. Ο πόλεμος στο νότο κρύβει επίσης από τις ειδήσεις και τα πρωτοσέλιδα τα πογκρόμ των εποίκων στη Δυτική Όχθη, την κατάληψη παλαιστινιακών εδαφών και τη ληστεία των κοπαδιών τους, την παρεμπόδιση της συγκομιδής της ελιάς, το κάψιμο σπιτιών και οχημάτων και την εκδίωξη χωρικών από τη γη τους σε όλη τη Δυτική Όχθη. Ενώ τα μάτια του κόσμου παρακολουθούν τι συμβαίνει στη Γάζα, ηλικιωμένοι, νέοι και γυναίκες σκοτώνονται καθημερινά στη Δυτική Όχθη. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, από τις 7 Οκτωβρίου, 244 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Δυτική Όχθη, μεταξύ των οποίων 65 παιδιά, και άλλοι 3.500 έχουν συλληφθεί. Επίσης, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 308 επιθέσεις έγιναν που καταγράφηκαν από εποίκους εναντίον Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου – στις περισσότερες από αυτές οι έποικοι συνοδεύονταν από στρατιώτες. Τα σπίτια καταστρέφονται και σφραγίζονται, οι δρόμοι αποκλείονται για τους Παλαιστίνιους και κατασκευάζονται παρακαμπτήριοι δρόμοι για τους εποίκους. Με τον πόλεμο, 130.000 Παλαιστίνιοι έχασαν τις δουλειές τους και τα προς το ζην στο Ισραήλ. Δεν τους επιτρέπεται να παραμείνουν μέσα στο Ισραήλ.
Πράγματα που βλέπεις από εκεί, δεν τα βλέπεις από εδώ.
Υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ της εσωτερικής ισραηλινής αντίληψης και της εξωτερικής παγκόσμιας αντίληψης του 7/10. Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης κατακλύζουν, ακόμη και σήμερα, το κοινό τους με ασταμάτητες, επαναλαμβανόμενες λεπτομέρειες για την επίθεση της Χαμάς το Σάββατο της 7/10. Επί δύο μήνες το ισραηλινό κοινό ξαναζεί “την ιστορία που δεν τελειώνει ποτέ” με τρόπο που προκαλεί συλλογικό τραύμα. Ενώ οι Ισραηλινοί είναι προσηλωμένοι στην ημέρα της 7ης Οκτωβρίου, ο κόσμος είτε αγνόησε την επίθεση της Χαμάς είτε προχώρησε σε όσα συνέβησαν τους δύο μήνες που ακολούθησαν εκείνη τη συγκλονιστική, πικρή ημέρα. Σε αυτούς τους δύο μήνες μετά το “Μαύρο Σάββατο”, πράξεις μαζικών δολοφονιών και καταστροφών έλαβαν χώρα σχεδόν αποκλειστικά στη Λωρίδα της Γάζας και όχι στο Ισραήλ. Η αναλογία των νεκρών μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων είναι 1:13 και αυξάνεται. Φυσικά, η παγκόσμια κοινή γνώμη είναι πολύ αναστατωμένη από τις αναφορές για τον μαζικό θάνατο και την καταστροφή. Αυτές οι φρικτές εικόνες, τις οποίες ο κόσμος παρακολουθεί από τις 8/10, λείπουν σχεδόν εντελώς από την ισραηλινή τηλεόραση, η οποία έχει κινητοποιηθεί για την προπαγάνδα του πολέμου.
Αυτό εξηγεί, εν μέρει, το χάσμα μεταξύ της αντίληψης των Ισραηλινών και των μη Ισραηλινών για τον πόλεμο.
Ο πόλεμος, ο οποίος θεωρείται ως εκδίκηση κατά του ανήμπορου παλαιστινιακού πληθυσμού, δημιουργεί μια ηθική οργή στον κόσμο κατά του Ισραήλ. Αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό μεταξύ των νέων, πολλοί Εβραίοι ανάμεσά τους, φοιτητές, μαύροι, μουσουλμάνοι, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αριστεροί και οικολόγοι. Ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, η υποστήριξη για τον πόλεμο μειώθηκε απότομα με την πάροδο του χρόνου, λόγω της έκτασης της καταστροφής και της ασάφειας των στόχων του πολέμου. Το “υπέρ” ή “κατά” της Γάζας έχει γίνει εσωτερική πολιτική πολεμική σε πολλές χώρες, ιδίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, όπου, μέχρι πριν από λίγο καιρό, η λευκή αντισημιτική δεξιά τάχθηκε στο πλευρό του Ισραήλ στο πλαίσιο μιας εκστρατείας κατά των μεταναστών και των μουσουλμάνων. Στο Ισραήλ, το οποίο ακούει και βλέπει τον εαυτό του μόνο ως θύμα, η αντίρρηση του κόσμου για τον πόλεμο γίνεται αντιληπτή ως ο κόσμος να είναι εναντίον μας.
Οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους θεωρούνται αντισημιτικές. Πολλοί Ισραηλινοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να επιτραπεί στο Ισραήλ να συνεχίσει τον πόλεμο όσο χρειαστεί για να “τελειώσει η Χαμάς μια για πάντα”, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό και ό,τι κι αν χρειαστεί.
Η 7η Οκτωβρίου έπιασε το Ισραήλ εν μέσω της χειρότερης πολιτικής κρίσης στην ιστορία του. Ο πόλεμος πάγωσε την απόπειρα δικαστικού πραξικοπήματος της ακροδεξιάς κυβέρνησης και τερμάτισε απότομα οκτώ μήνες συνεχών μαζικών διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου. Η επίθεση της Χαμάς έφερε τον ηγέτη της αντιπολίτευσης (Ganz) να ενταχθεί στο ακροδεξιό πολεμικό υπουργικό συμβούλιο ως προηγούμενος επικεφαλής του προσωπικού, κηδεμόνας του Νετανιάχου και έμπιστος των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Νετανιάχου συνεχίζει τη διαδικασία φασιστικοποίησης/εκφασισμού του Ισραήλ, ακόμα και κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι εβδομαδιαίες μαζικές διαδηλώσεις έχουν σταματήσει. Οι περισσότεροι νεότεροι διαδηλωτές, οι οποίοι λίγο πριν τον πόλεμο απειλούσαν να σταματήσουν να υπηρετούν στο στρατό και στην εφεδρεία, τώρα επιστρατεύτηκαν ή κατατάχθηκαν στο στρατό με τη θέλησή τους. Άλλοι ανέλαβαν το ρόλο του κοινωνικού εθελοντισμού για να καλύψουν τις κυβερνητικές λειτουργίες που ήταν ελλιπείς. Τα δύο κύρια συνθήματα του πολέμου είναι για την ενότητα: “Μαζί θα νικήσουμε” και “Δεν υπάρχει αριστερά ή δεξιά”. Παρά τις δύσκολες αυτές συνθήκες, η αντισιωνιστική αριστερά συνεχίζει να αντιτίθεται στην κυβέρνηση και ζητά τον άμεσο τερματισμό του πολέμου. “Το μπλοκ κατά της κατοχής” που σφυρηλατήθηκε στο προηγούμενο κίνημα διαμαρτυρίας δεν έχει εξαφανιστεί, ο αγώνας για τη δημοκρατία και για την ισότητα Εβραίων και Αράβων συνεχίζεται.
Το μπλοκ κατά της κατοχής απαιτεί την επιστροφή των απαχθέντων και την απελευθέρωση των Παλαιστινίων πολιτικών κρατουμένων, “όλοι για όλους”, Εβραίοι και Παλαιστίνιοι, και μια πολιτική μη στρατιωτική λύση.
Avishai Ehrlich
-
Avishai Ehrlich#molongui-disabled-link